เนื้อเรื่องย่อ  ตอนขุนช้างถวายฎีกา

          พลายงามคิดถึงนางวันทอง  และโกรธแค้นขุนช้าง  จึงต้องการไปรับนางวันทองกลับมาอยู่กับขุนแผน  คืนนั้นพลายงามจึงเดินทางไปที่เรือนขุนช้าง  สะเดาะกลอนประตู  แล้วใช้เวทมนตร์ขึ้นเรือนขุนช้าง  พลายงามปลุกนางวันทองตื่นและชวนกลับไปอยู่ด้วยกัน  แต่วันทองไม่ไป  ทั้งยังเตือนสติพลายงามให้กลับไปคิดกับขุนแผนกราบทููลสมเด็จพระพันวษาให้ช่วยเหลือให้นางวันทองได้กลับไปอยู่กับขุนแผน  แต่พลายงามไม่ฟัง  และบังคับให้นางวันทองไปกับตน  นางจำใจไปเพราะรักลูก  ฝ่ายขุนช้างนอนหลับ  และฝันว่า  มีขี้เรื้อนขึ้นทั้งตัว  เมื่อตกใจตื่นขี้นก็ไม่พบนางวันทองจึงให้บ่าวไพร่ติดตามหาแต่ไม่พบจึงรู้สึกโกรธแค้นนางวันทองมาก  ฝ่ายพลายงามเกรงว่า  ขุนช้างจะกราบทูลสมเด็จพระพันวษาจึงให้หมื่นวิเศษผลไปแจ้งให้ขุนช้างทราบว่าตนป่วย  จึงไปรับแม่กลับมา  เมื่อหายป่วยแล้วจึงจะส่งนางวันทองกลับคืนไป  หมื่นวิเศษผลจึงรีบมาบ้านขุนช้าง  แล้วแจ้งให้ขุนช้างทราบ  ขุนช้างโกรธมาก  แต่ต้องแกล้งพูดดีด้วยและตัดสินใจเขียนฎีกาถวายสมเด็จพระพันวษา

          สมเด็จพระพันวษาเสด็จชมบัว  ขณะประทับเรือพระที่นั่ง  ขุนช้างก็ลอยคอ  ชูหนังสือขอถวายฎีกา  สมเด็จพระพันวษากริ้วมากแต่รับฟ้อง  แล้วให้มหาดเล็กเฆี่ยนขุนช้าง  ๓๐ ครั้ง  แล้วให้ปล่อยไป

          ฝ่ายขุนแผนคิดถึงนางวันทอง  และสำนึกผิดที่ทำให้นางเสียใจ  จึงไปหานางวันทองที่เรือนของพลายงาม  และกล่าวขอโทษ  คืนนั้นนางวันทองนอนหลับแล้วฝันร้าย  จึงบอกให้ขุนแผนทำนายฝันขุนแผนรู้ว่าเป็นลางร้าย  แต่ทำนายให้เป็นดี  ฝ่ายขุนช้างเข้าเฝ้าสมเด็จพระพันวษาแต่เช้า  เมื่อทรงทราบเรื่องจึงให้หมื่นศรีไปนำตัวขุนแผน  นางวันทอง  และพลายงามมา  ขุนแผนเสกเวทมนตร์ให้นางวันทอง  ทำให้พระพันวษารู้สึกรักทั้งสามคนเหมือนลูก  ตรัสถามนางถึงเรื่องราวต่างๆ  แล้วให้เลือกว่า  จะอยู่กับใครระหว่างขุนช้าง  ขุนแผน  หรือพลายงาม  นางวันทองเลือกไม่ได้  จึงกราบทูล  เป็นกลางเพื่อให้สมเด็จพระพันวษาทรงตัดสินพระทัย  พระองค์กริ้วมาก  จึงมีรับสั่งให้ประหารชีวิตนางวันทอง